Negatieve overtuigingen… wat zijn dat eigenlijk?
Eigenlijk hebben we ze allemaal. Het zijn de negatieve opvattingen over jezelf en de wereld om je heen die je, bewust of onbewust, in de loop van je leven het opgebouwd. Het zijn opvattingen over jezelf zoals: ik doe er niet toe, ik kan dat toch niet of ik ben niet goed genoeg of niemand vindt mij leuk.
Negatieve overtuigingen richten zich dus tegen jezelf.
We ervaren zelf dit soort negatieve overtuigingen als feiten, alsof het waar is en daardoor werken ze ook belemmerend om het beste uit jezelf te kunnen halen. Maar ze zijn niet feitelijk, ze zijn cognitief: eigenlijk is het een mening over jezelf die voelt als een feit. Wanner dit soort overtuigingen vaste gedachten zijn die we over onszelf hebben dan zijn dat negatieve kernovertuigingen: voor jou bepalen ze hoe de wereld in elkaar zit en ze bepalen hoe jij voorspelt wat er zal gebeuren in bepaalde situaties.
Negatieve overtuigingen krijg je niet mee bij je geboorte: je ontwikkelt ze in de loop van je leven, vaak in je jeugd door opmerkingen die je kreeg van de mensen om je heen zoals je ouders, vrienden, klasgenoten of broertje of zusje. Ze ontwikkelen dus zo eigenlijk jouw waarheid en je trekt er conclusies uit. Deze conclusies vormen weer de basis voor jouw overtuigingen.
De Boeddha zei: ‘Je bent het resultaat van alles wat je altijd hebt gedacht’
Zoals al aangegeven zijn negatieve overtuigingen iets cognitiefs: een proces dat plaatsvindt in je hersenen. Cognitieve functies zijn onder andere intelligentie, taal, geheugen en concentratie. Doordat je dergelijke functies hebt ben je in staat om informatie op te slaan in je geheugen en deze te verwerken.
Om meer inzicht te krijgen in je eigen overtuigingen moet je jezelf de volgende vragen stellen:
- wat vertel ik mijzelf?
- wat voel ik bij deze gedachten en overtuigingen?
- komt het vaak voor of niet vaak?
- welke gedachten zitten er achter die gevoelens?
- wat projecteer ik? waar geef ik anderen de schuld van en…
- … op welke manier neem ik nu geen verantwoordelijkheid voor mijzelf en…
- … wat moet ik nu doen om die verantwoordelijkheid te nemen?
- wat zijn de onderliggende overtuigingen achter die gedachten?
Om inzicht te krijgen in de belemmerende overtuigingen bij cliënten werk ik veel met vraagstelling vanuit The Work van Byron Katie die bestaat uit 3 onderdelen:
- het uitwerken van (negatieve) gedachten of oordeel van de cliënt met betrekking tot een situatie die beperkte, stress veroorzaakte of de cliënt uit balans bracht;
- onderzoeken van deze overtuiging of oordeel met 4 vragen die de verwarring ontwarren en inzicht geven in waarheden van de cliënt;
- vervolgens worden de overtuigingen omgekeerd, om zo de cliënt te laten ervaren wat net zo waar of meer waar is.
Deze inzichten worden vervolgens gebruikt in een activiteit met een paard waarbij gedissocieerd gekeken wordt naar het heden (wat gebeurde er precies toen je een negatieve overtuiging geloofde) en de toekomst (hoe zou de situatie zijn zonder die gedachte, gevoelens of emoties).